ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ 2016
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
«Ἐν Ἰορδάνη βαπτιζομένου Σου Κύριε, ἡ τῆς Τριάδος ἐφανερώθη προσκύνησις» ψάλλει ἡ Ἐκκλησία μας σήμερα κατά τήν μεγάλη ἑορτή τῶν Θεοφανείων. Ἡ λέξη ἑρμηνεύει τό νόημα καί τό περιεχόμενο τοῦ γεγονότος καί τό γεγονός εἶναι ἡ ἀποκάλυψη καί ἡ φανέρωση τοῦ Θεοῦ. Ὁ Θεός ἀποκαλύπτεται καί φανερώνει τήν ταυτότητά του. Ἀποκαλύπτει ὅτι ὁ ἕνας κατά τήν οὐσία Θεός ὑποστασιάζει τό πρόσωπο τοῦ Πατρός, τό πρόσωπο τοῦ Υἱοῦ καί τό πρόσωπο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἀποκαλύπτει ὅτι ὁ Θεός εἶναι ἕνας κατά τήν οὐσία καί Τριαδικός κατά τίς ὑποστάσεις. Αὐτή ἡ ἀποκάλυψη τοῦ Θεοῦ δέν γίνεται μέ ἕνα τρόπο θεωρητικό, ἀλλά μέ τήν ταυτόχρονη καί ταυτόχρονα διακριτή παρουσία τῶν τριῶν προσώπων τῆς Ἁγίας Τριάδος στό ἴδιο γεγονός.
Τό τροπάριο συνεχίζει: «τοῦ γάρ γεννήτορος ἡ φωνή προσεμαρτύρει σοι, ἀγαπητόν σε Υἱόν ὀνομάζουσα καί τό Πνεῦμα ἐν εἴδει περιστερᾶς ἐβεβαίου τοῦ Λόγου τό ἀσφαλές». Στήν Βάπτιση τοῦ Χριστοῦ στόν Ἰορδάνη ποταμό ὁ Πατήρ εἶναι παρών καί βεβαιώνει ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστός εἶναι ὁ Μονογενής Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ, ὁ ἀγαπητός Υἱός καί τήν φωνή τοῦ Πατέρα τήν ἐπιμαρτυρεῖ τό Πνεῦμα τό Ἅγιο τό ὁποῖο ἐν εἴδει περιστερᾶς ἐπικάθηται ἐπί τόν Υἱόν. Εἶναι στό σημεῖο αὐτό ἐκπληκτική ἡ Μαρτυρία τοῦ Προδρόμου καί Βαπτιστοῦ. «Ἐγώ μᾶς λέγει, δέν ἤξερα ποιός εἶναι ὁ Υἱός. Ἀλλά Ἐκεῖνος πού μέ ἔστειλε νά Βαπτίζω μοῦ εἶπε ὅτι σ’ Αὐτόν πού θά δεῖς νά κατέρχεται τό Πνεῦμα τό Ἅγιον ἐν εἴδει περιστερᾶς, Αὐτός εἶναι ὁ Υἱός μου ὁ ἀγαπητός". Καί ὁ Τίμιος Πρόδρομος ἔχει διπλῆ τήν μαρτυρία. Ἀκούει πρῶτον τήν φωνή τοῦ Πατέρα καί δεύτερον βλέπει τό Πνεῦμα τό Ἅγιον ἐν εἴδει περιστερᾶς νά παρίσταται.
Ὁ Θεός, λοιπόν, τόν Ὁποῖον ἐμπιστευόμαστε εἶναι τόσο καθαρός καί τόσο σαφής στήν ἀποκάλυψή Του ὥστε δέν ἀφήνει ἀμφιβολία σέ κανένα. Εἶναι τὀσο εὐδιάκριτα τά τρία πρόσωπα καί τήν ἴδια στιγμή ἔχουν τήν ἴδια οὐσία. Εἶναι Τριάς ἐν Μονάδι καί Μονάς ἐν Τριάδι. Ὁ ἀληθινός Θεός, λοιπόν, δέν μᾶς δίνει μαρτυρίες μέσω τρίτων ἀλλά ὁ ἴδιος συνιστᾶ τόν Ἑαυτό Του.
Ἡ γνώση τοῦ Θεοῦ ἀφ’ ἑαυτῆς ἔχει ἰδιαίτερη ἀξία. Εἶναι σημαντικό νά μήν περπατᾶς στό σκοτάδι, ἀλλά νά γνωρίζεις τόν Θεόν. Ἡ γνώση τοῦ Θεοῦ γίνεται τήν ἴδια στιγμή καί γνώση τοῦ ἀνθρώπου. Γνώση τοῦ τρόπου τῆς αὐθεντικῆς του ὑπάρξεως. Πόσο στ’ ἀλήθεια καλά γνωρίζουμε τόν ἑαυτό μας; Πῶς ὑπάρχουμε, πῶς λειτουργοῦμε;
Ὁ ἄνθρωπος, ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ἔχουμε κάτι κοινό. Τήν ἀνθρώπινη φύση μας. Πάνω δέ σέ αὐτό τό δεδομένο στηρίζεται ἡ ἰσοτιμία ὅλων τῶν ἀνθρώπων. Ἀπό τήν ἄλλη πλευρά τό κάθε συγκεκριμένο ἀνθρώπινο πρόσωπο εἶναι μοναδικό καί ἀνεπανάληπτο. Ἡ κοινή, λοιπόν, ἀνθρώπινη φύση μας ὑποστασιάζεται σέ πλῆθος ἀνθρώπινων προσώπων. Γιατί ὅμως ὑπάρχουμε μέ αὐτό τόν τρόπο; Γιατί αὐτό εἶναι τό ἀρχέτυπό μας. Εἴμαστε κατ’ εἰκόνα Θεοῦ δημιουργημένοι.
Πῶς ὑπάρχει ὁ Θεός: Ἕνας κατά τήν οὐσία, Τριαδικός κατά τά πρόσωπα. Πῶς ὑπάρχει ὁ ἄνθρωπος: Ἕνας κατά τήν ἀνθρώπινη φύση, πολλαπλοῦς κατά τά πρόσωπα. Ὁ Θεός, λοιπόν, εἶναι κοινωνία προσώπων καί ὁ ἄνθρωπος στήν αὐθεντικότητά του ἔχει πλασθεῖ νά ζεῖ ὄχι ἀτομικά ἀλλά κοινωνικά, ὡς κοινωνία προσώπων. Ὁ Θεός εἶναι ΑΓΑΠΗ. Δέν μᾶς λέγει ὅτι ὁ Θεός ἔχει ΑΓΑΠΗ, ἀλλά ὅτι ὁ Θεός ΕΙΝΑΙ ἀγάπη. Ἡ ἀγάπη βιώνεται ὡς σχέση καί ὁ Θεός ΕΙΝΑΙ ἀγάπη, ἐπειδή δέν εἶναι ἕνα ἀλλά τρία πρόσωπα. Αὐτή ἡ ἀλήθεια ἔχει καίρια σημασία γιά τή ζωή τοῦ ἀνθρώπου. Ὁ ἄνθρωπος, ὁ κατ’ εἰκόνα Θεοῦ δημιουργημένος καλεῖται νά ΕΙΝΑΙ ἀγάπη. Αὐτή εἶναι ἡ φυσική σχέση τῶν ἀνθρώπων. Ἡ κλήση τοῦ ἀνθρώπου εἶναι νά κοινωνεῖ ἐν ἀγάπη ὁ ἕνας μέ τόν ἄλλο καί νά συγκροτοῦν τήν ἀγαπητική κοινωνία τῶν προσώπων. Κάθε ἄλλος τρόπος ὕπαρξης εἶναι λαθεμένος καί ἀρρωστημένος. Ἡ ἔκπτωση ἀπό τήν ἀγάπη εἶναι μή ζωή, εἶναι ἄρνηση τῆς ζωῆς.
Ἡ σημερινή ἡμέρα, λοιπόν, εἶναι μεγάλη γιά τόν ἄνθρωπο, γιατί καί τόν ἀληθινό Θεὀ γνωρίζει, ἀλλά καί τόν ἀληθινό ἄνθρωπο γνωρίζει. Ἡ ἄρνηση αὐτοῦ τοῦ Θεοῦ, τελικά ἀποδεικνύεται ἄρνηση τοῦ ἴδιου τοῦ ἀνθρώπου. Εἶναι διάλυση τοῦ τρόπου τῆς ὑπάρξεώς του. Σέ αὐτή τήν διαλυμένη κατάστασή μας ὁ ἄλλος, ἀκόμη καί ὁ ἄνθρωπος τοῦ σπιτιοῦ μας, δέν εἶναι πλέον ἡ χαρά μας, ἀλλά ἡ κόλασή μας. Καταφέραμε ὄχι μόνο στίς κοινωνίες μας, ἀλλά μέσα στήν ἴδια μας τήν οἰκογένεια ὁ ἕνας νά μήν εἶναι γιά τόν ἄλλο ἡ χαρά του ἀλλά ἡ κόλασή του. Ἀλλά αὐτό ἀκριβῶς εἶναι ἡ ἀποτυχία μας καί ἡ παρακμή μας.
Σήμερα αὐτή τήν παρακμή μας προσπαθοῦμε νά τήν περιτυλίξουμε μέ χρυσόχαρτο γιά νά κρύψουμε τήν βρωμιά της. Ἕνα τέτοιο χρυσόχαρτο εἶναι καί τό λεγόμενο «Σύμφωνο ἐλεύθερης συμβίωσης». Ἀνίκανοι νά ἀγαπήσουμε καί νά ἐρωτευθοῦμε, προσπαθοῦμε νά κρύψουμε τά κουρέλια μας τυλίγοντάς τα σέ χρυσόχαρτο. Γιατί αὐτό πού πρασπαθοῦμε νά κρύψουμε εἶναι αὐτή ἀκριβῶς ἡ ἀνικανότητά μας νά ἀγαπᾶμε, αὐτή ἡ βεβαιότητά μας γιά τό πόσο ἀνέντιμος εἶναι αὐτός πού προσωρινά ζοῦμε μαζί, ὥστε νά προσπαθοῦμε νά προστατευθοῦμε ἀπό τήν κακία του μέ σύμφωνα καί κοροϊδεύουμε τόν ἑαυτό μας ὅταν μιλᾶμε γιά σύμφωνο ἐλεύθερης συμβίωσης. Ἀλήθεια πόσο ἐλεύθερη εἶναι μιά σχέση πού χρειάζεται σύμφωνο γιά νά σταθεῖ στά πόδια της, καί πόσο ἐλεύθερη μπορεῖ νά εἶναι μιά συμ+βίωση!!! Καί ὅλα αὐτά γιατί μᾶς λείπει ἡ τόλμη τῆς ἀληθινῆς ἀγάπης. Τήν στραγγάλισε ὁ ἐγωϊσμός μας! Ἡ πραγματική ἐλευθερία μιᾶς σχέσης εἶναι αὐτή πού προσφέρει ἡ βεβαιότητα τῆς ἀγάπης. Ἡ ἀγάπη ἔξω βάλλει τόν φόβο καί αὐτό πού ζητᾶ εἶναι ὁ πλουτισμός της μέ τήν παρουσία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στήν ζωή καί τήν σχέση – αὐτό εἶναι ὁ ἐκκλησιαστικός Γάμος – τοῦ ὁποίου οἱ πρῶτοι καρποί εἶναι ἡ ἀγάπη, ἡ χαρά καί ἡ εἰρήνη.
Ἡ σημερινή ἑορτή καί ἡμέρα ἀποκαλύπτει μέσα ἀπό τήν ὀμορφιά τῆς ἀγαπητικῆς κοινωνίας τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος τήν ἀσχήμια τῆς ἀνέραστης συνάθροισης ἀτομικῶν ὑπάρξεων καί κατά συνέπεια τῆς ἀποτυχίας τῆς δικῆς μας ζωῆς.
Δέν εἶναι λοιπόν ἄλλο τά Θεοφάνεια καί ἄλλο ἡ καθημερινή μας ζωή. Τά Θεοφάνεια πού λέγονται καί Φῶτα, ἔρχονται ἀκριβῶς γιά νά φωτίσουν τήν καθημερινότητά μας, γιά μήν εἶναι ἡ κόλαση πού φτιάξαμε ζώντας μακρυά ἀπό τόν Χριστό. Ἄν εἴχαμε μάθει νά ἀλληλοπεριχωρούμεθα, ὅπως τά πρόσωπα τῆς Ἁγίας Τριάδος, στό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, πού εἶναι ἡ Ἐκκλησία Του καί εἴμασταν ἑνωμένοι στήν ἀγάπη του, θά εἴχαμε διώξει πρό πολλοῦ αὐτούς πού μᾶς πνίγουν καθώς μέρα μέ τή μέρα μᾶς ἀφαιροῦν τό ὀξυγόνο πού ἀναπνέουμε. Δέν θά περιμέναμε τά δάνεια τῶν τυράννων μας, γιά νά ζήσουμε ἀλλά θά ζούσαμε ἀπό τόν πλουτισμό τῆς ἀγάπης μας καί θά εἴμασταν ἐλεύθεροι.
Σήμερα ὅμως πού ὁ Χριστός μπαίνει στόν Ἰορδάνη ποταμό, «τῶν ὑδάτων ἁγιάζεται ἡ φύσις καί ρήγνυται ὁ Ἰορδάνης». Καθώς ὁ Χριστός μπαίνει στόν ποταμό, ὁ Ἰορδάνης «ἐστράφη εἰς τά ὀπίσω, ὁρῶν τόν ἀόρατον ὁραθέντα, τόν Δεσπότην ἐν δούλου μορφῇ». Συγκλονιστικό τό γεγονός νά βλέπει κανείς τόν Ἰρδάνη ποταμό νά ἀλλάζει πορεία καί νά στρέφεται εἰς τά ὀπίσω. Ἐμεῖς σήμερα τελοῦμε τόν Μεγάλο Ἁγιασμό, προκειμένου νά ἁγιάσουμε τά σπίτια μας, τά χωράφια μας, τά κτήματά μας, νά πιοῦμε ἀπό αὐτόν καί νά τόν κρατήσουμε στά σπίτια μας γιά κάθε δύσκολη ὥρα. Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος μᾶς λέγει ὅτι παλαιά τήν ἡμέρα τῶν Θεοφανείων οἱ χριστιανοί ξυπνοῦσαν νύκτα καί πήγαιναν στίς πηγές καί ἔπαιρναν νερό πού τό θεωροῦσαν ἁγιασμένο, γιατί πίστευαν ὅτι τήν ἡμέρα τῶν Θεοφανείων ὅλα τά νερά ἁγιάζονται. Τό νερό τοῦ ἁγιασμοῦ πού φυλᾶμε στά σπίτια μας εἶναι ἕνα διαρκές θαῦμα καθώς δέν χαλάει, ἀλλά πάντοτε μᾶς ἁγιάζει.
Ἀπό καρδίας εὔχομαι σέ ὅλους Σας νά ζῆτε πάντα μέσα στό φῶς τοῦ Χριστοῦ καί ἡ ζωή σας νά εἶναι ἁγιασμένη ἀπό τήν Χάρη Του.
Εὐχέτης πάντων πρός Κύριον
ὁ Σισανίου καί Σιατίστης Παῦλος
